ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าทุกวันนี้เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทกับมนุษยชาติมากจนแทบจะกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตหลายๆ คนไปแล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเราได้ยินคำว่า AI กันบ่อยขึ้น AI (Artificial Intelligence) หรือ ปัญญาประดิษฐ์ ถ้าจะให้เข้าใจได้ง่ายๆ ก็คือ ระบบประมวลผลชนิดหนึ่งที่สามารถคิดแทนมนุษย์ได้ ปัจจุบันก็มีการนำ AI มาใช้ และเราก็ใช้กันในชีวิตประจำวันหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็น Google Maps, Google Search, ระบบ Smart Home ต่างๆ แม้แต่การช้อปปิ้งออนไลน์ ที่เราเห็นจะมีการแนะนำสินค้า ล้วนแล้วแต่เป็น AI ทั้งสิ้น นอกจากการใช้ชีวิตประจำวันแล้ว ในระยะหลังมานี้ AI ก็ยังเข้ามาแทรกแซงในเรื่องของอาชีพการงานของมนุษย์ด้วยเช่นกัน และนั่นคือสิ่งที่เราจะมาพูดถึงกันในวันนี้ นั่นก็คือการใช้ AI ในการสรรสร้างงานศิลปะ อย่างการวาดรูปนั้น เป็นเรื่องที่เหมาะสมหรือไม่ ? ต้องขอออกตัวไว้ก่อนนะคะว่าบทความนี้เป็นเพียงความคิดเห็นของผู้เขียนเท่านั้น ซึ่งก็อาจจะมีผู้ที่เห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย เราสามารถนำมาพูดคุยถกเถียงกันได้ที่ LINE นี้เลยค่ะ

การนำ AI มาใช้แทนหน้าที่ของคนจริงๆ นั้น อาจจะมีประโยชน์หลายอย่าง แต่การที่นำ AI มาใช้สรรสร้างผลงานต่างๆ แทนมนุษย์จริงๆ นั้นก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันในสังคมอยู่ว่าสมควรหรือไม่ การทำแบบนี้จะทำให้ลดทอนคุณค่าของศิลปะที่แท้จริงหรือไม่ อย่างไรก็ตามทุกอย่างมันมีข้อดีที่เกิดประโยชน์ และข้อเสียที่อาจจะส่งผลกระทบอื่นๆ เรามาดูกันค่ะว่าจะมีอะไรบ้าง

ข้อดี ของการใช้ AI วาดรูป

อย่างที่เราทราบกันดีว่า AI สามารถ Generate ภาพวาดภาพนึงขึ้นมาได้โดยการประมวลฐานข้อมูลทั้งหมดที่มี แล้วสรรสร้างภาพใหม่ขึ้นมาในระยะเวลาที่เร็วกว่าการมานั่งวาดเองด้วยมือหลายเท่าตัวนัก สมมติว่าเราจะวาดภาพวิวๆ นึง ถ้าวาดด้วยมือก็อาจจะใช้เวลา 4-5 ชั่วโมง แต่ถ้าเป็น AI ก็สามารถสร้างภาพขึ้นมาได้ภายในไม่กี่นาที

ไม่ว่าคุณจะวาดภาพเป็นหรือไม่เป็น หากใช้ AI ในการ Generate ภาพ คุนก็สามารถเป็นศิลปินอันลือชื่อได้ทันที โดยไม่ต้องพยายามอะไรเลย ไม่ต้องมานั่งฝึกวาดตั้งแต่เด็ก คุณแค่พิมพ์ๆ สิ่งที่ต้องการแล้วให้ AI สร้างภาพขึ้นมา คุณก็สามารถนำภาพไปไล่บอกชาวบ้านได้แล้วว่า นี่คือภาพที่คุณวาด

ศิลปินบางท่านที่อาจจะหมดไอเดียในการรังสรรผลงาน บางครั้งก็อาจจะอยากหาแรงบันดาลใจเพิ่มเติม ซึ่งสามารถใช้ AI ในการสร้างไอเดียเหล่านั้นได้ อาจจะใช้ AI เป็นต้นแบบแล้วลงมือวาดต่อด้วยตัวเองก็ได้ หรือจะผสานงานวาดตัวเองแล้วให้ AI ช่วยปรับแต่งให้อีกทีก็ได้ แต่ไม่แน่ใจว่าการผสมผลงานเช่นนี้จะสามารถนับว่าเป็นผลงานของมนุษย์หรือ AI ดี

สำหรับใครที่ไม่ใช่สายวาด แต่จำเป็นต้องใช้ภาพวาดเพื่อนำมาทำอะไรซักอย่าง เช่น ใช้เป็นภาพประกอบงานแต่งงาน, ใช้เป็นภาพทำปกนิยาย หรืออื่นๆ ก็อาจจะสะดวกสบายกับชีวิตขึ้นมาทันทีเมื่อมี AI แต่อย่าลืมว่า ภาพที่ AI สร้างขึ้นมาเป็นภาพที่เราไม่สามารถนำาใช้เคลมเป็นลิขสิทธิ์ของตัวเองได้ ถ้าหากเรานำภาพนั้นออกสู่สาธารณะแล้ว ใครจะนำภาพเราไปใช้ต่อก็ได้เช่นกัน

ตัวอย่างการสร้างงานจาก AI จากคำว่า A handsome guy is waiting for his girlfriend จากเว็บไซต์ craiyon

ข้อเสีย ของการใช้ AI วาดรูป

การที่มีใครซักคนเริ่มใช้ AI ในการสร้างภาพ วินาทีนั้นก็ได้เกิดการละเมิดลิขสิทธิ์แล้ว เนื่องจากปัจจุบันการทำงานของ AI ในการสร้างภาพเป็นเพียงการใช้ฐานข้อมูลของสิ่งที่มีอยู่แล้วนำมาประกอบเป็นภาพใหม่ขึ้นมาตามคำสั่งของผู้ใช้งาน มิใช่การสร้างภาพขึ้นมาใหม่แต่อย่างใด แต่เมื่อเกิดการนำลายเส้นของศิลปินที่เป็นมนุษย์จริงๆ มาใช้ จึงทำให้ไม่สามารถล่วงรู้ได้ว่า ผลงานของ AI ชิ้นนั้นเป็นลายเส้นของศิลปินคนใดกันแน่ อาจจะมีไปคล้ายกับใครซักคน แต่ถ้าเจ้าตัวไม่สามารถมาล่วงรู้ได้ว่าลายเส้น หรือผลงานตัวเองโดนนำมาใช้ จึงทำให้ไม่สามารถฟ้องร้องกันเรื่องของลิขสิทธิ์ได้อย่างชัดเจน

ส่วนนี้จะเป็นเรื่องของจิตใจ และจิตวิญญาณของศิลปิน เนื่องจากการสรรสร้างผลงานศิลปะออกมาชิ้นนึงนั้นต้องอาศัยทั้งทักษระ แรงใจ และความพยายามที่สั่งสมมาตามกาลเวลา แต่ถ้าหากมีใครซักคนใช้ AI สร้างภาพขึ้นมาตัดหน้า ในเวลาที่เร็วกว่ามากๆ และภาพที่ออกมาก็ดูดีไม่แพ้มนุษย์จริงๆ ก็อาจจะทำให้ศิลปินนั้นรู้สึกเหมือนกำลังโดนบั่นทอนจิตวิญญาณ และแน่นอนว่ารู้สึกเหมือนกำลังโดนอะไรไม่รู้มาแย่งงานโดยที่ไม่ต้องพยายามอะไร

หากเป็นนักวาดภาพอยู่แล้ว เมื่อมาเจอกับ AI แล้วติดใจลองใช้ AI ในการรังสรรภาพขึ้นมา หรือใช้ผสมผสานกับงานวาดตัวเอง จนไม่ได้ฝึกปรือด้วยฝีมือตนเอง ก็อาจจะทำให้ฝีมือในการวาดภาพเกิดการไม่พัฒนาขึ้นได้เช่นกัน

ต้องของพูดย้ำอีกครั้งว่า ปัจจุบันภาพที่ AI Generate ขึ้นมานั้นยังเป็นเพียงภาพที่ประมวลจากฐานข้อมูลทั่วโลก มิใช่ภาพที่เกิดขึ้นใหม่ทั้งหมด ทำให้เราไม่สามารถนำภาพที่ AI สร้างขึ้นมาจากคำสั่งของเรา มาเป็นผลงานของเราเองไม่ได้ หรือจะนำมาจดลิขสิทธิ์เป็นของเรานั้น ไม่ได้ และเมื่อเรานำภาพนั้นออกสู่สาธารณะและมีผู้พบเห็นและทราบว่าเป็นภาพที่เกิดจาก AI ผู้ใดก็สามารถนำภาพนั้นไปใช้ต่อได้เช่นกัน

เมื่อมองเผินๆ AI นั้นอาจจะสรรสร้างงานขึ้นมาได้สวยงามกว่ามนุษย์จริงๆ เสียอีก แต่ในรายละเอียดเชิงลึก เมื่อมองดีๆ จะพบเห็นข้อบกพร่องอยู่มากมาย อย่างที่ผู้เขียนเจอบ่อยๆ ก็จะเป็นในเรื่องของ ภาพคน ที่มักจะมีนิ้วเกินมาบ้าง ไม่ครบบ้าง หรือภาพพื้นหลังที่ดูเหมือนภาพเลอะจากการ Generate ที่ไม่สมบูรณ์บ้าง

ด้วยความที่ทางด้านผู้เขียนเองก็มีความชื่นชอบในด้านการวาดภาพ และถนัดที่จะวาดด้วยตัวเองมากกว่าการใช้ AI จึงอาจจะขอแสดงความคิดเห็นส่วนตัวในที่นี้ว่า อาจจะไม่ได้เห็นด้วยกับการใช้ AI วาดภาพ อย่างไรก็ตามสำหรับปัจจุบัน ถ้าหากต้องใช้ AI ในการวาดภาพจริงๆ ก็อาจจะต้องคำนึงในเรื่องของลิขสิทธิ์ ถึงแม้ว่าจะยังไม่มีกฏหมายที่ออกมาคุ้มครอง หรือคัดค้านงาน AI แบบแน่ชัด แต่ก็ยังมีผู้ที่นำ AI มาใช้หากินอยู่บ้าง ซึ่งก็จะเป็นเรื่องของจริยธรรมที่ต้องว่ากันเป็นรายเคสไป รวมไปถึงในงานประกวดภาพวาดทั้งหลาย ก็ต้องดูในกฏของแต่ละงานว่าสามารถใช้ AI ได้หรือไม่ บางเจ้าอาจจะบอกว่าสามารถใช้ AI ได้ กี่เปอร์เซ็นต์ก็ว่าไป แต่บางเจ้าบอกว่าไม่ได้เลย เราก็ต้องเคารพกฏของแต่ละที่ไปค่ะ

อย่างไรก็ตาม เราไม่สามารถล่วงรู้ได้ว่าในอนาคตอันใกล้ หรืออาจจะไม่ใกล้ AI จะมีพัฒนาการ และการเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางไหน ไม่แน่ว่าถ้าในอนาคตจะมี AI ที่สามารถสร้างผลงานขึ้นมาได้เอง โดยไม่ได้ใช้ฐานข้อมูลของมนุษย์ แต่เป็นการสร้างขึ้นมาด้วยตัวเองเลย ถึงตอนนั้นอาจจะมีการยอมรับกันมากขึ้น ซึ่งเราก็ได้แต่ติดตามข่าวสารให้อัปเดตกันต่อไปค่ะ

ภาพนี้ Generated โดย AI

ดูรายละเอียดเรื่องลิขสิทธิ์ของการใช้ AI ในการวาดภาพได้ที่นี่ >> กรมทรัพย์สินทางปัญญา

หากใครมีข้อสงสัยอะไรเพิ่มเติม สามารถเข้าร่วมพูดคุยกับกูรูได้ที่นี่เลยค่ะ https://page.line.me/uht3147t