รถยนต์ไฟฟ้า (EV CARS) กำลังได้รับความสนใจจากผู้บริโภคในไทยมากขึ้นเรื่อย ๆ ด้วยปัจจัยทั้งด้านของการลดค่าใช้จ่าย หรือความชอบในเทคโนโลยียานยนต์ของแต่ละคน ซึ่งเพื่อน ๆ รู้กันไหมครับว่า "รถยนต์ไฟฟ้า" ในปัจจุบันมีเทคโนโลยีการขับเคลื่อนที่แตกต่างกันไปหลากหลาย ไม่ได้มีแค่ระบบเดียวเท่านั้น
เพราะฉะนั้นบทความนี้เลยอยากพาทุกคนไปรู้จักกับคำศัพท์ที่ใช้เรียก "รถยนต์ไฟฟ้า" ตามประเภทของ เทคโนโลยีการขับเคลื่อน เพราะการรู้จักและเข้าใจชื่อเทคโนโลยีเหล่านี้อาจช่วยให้หลายคนน่าจะได้รถยนต์ไฟฟ้าที่ถูกใจ และตรงโจทย์การใช้งานของตนเองมากที่สุดไปใช้งานกันครับ
HEV : Hybrid Electric Vehicle
HEV หรือ Hybrid Electric Vehicle หรือ "Hybrid" (ไฮบริด) ชื่อการตลาดที่แบรนด์ผู้ผลิตรถยนต์มักนิยมใช้เรียกแทนชื่อเต็ม HEV เป็นเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้าชนิดแรก ๆ ของอุตสาหกรรมยานยนต์เลยก็ว่าได้ครับ เป็นเทคโนโลยีที่ใช้การผสมผสานการใช้พลังงานของรถยนต์สองระบบระหว่าง เชื้อเพลง (น้ำมัน) กับ พลังงานไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ผ่านมอเตอร์ไฟฟ้า ในการขับเคลื่อนตัวรถยนต์ โดยที่เครื่องยนต์สันดาปจะเป็นระบบขับเคลื่อนหลัก และมีระบบไฟฟ้าคอยซัฟพอร์ต
ซึ่งตัวระบบจะมีการควบคุมการทำงานของสองระบบให้อัตโนมัติตามบริบทต่าง ๆ ของรถยนต์ เช่น การสลับไปใช้พลังงานจากแบตเตอรี่ทั้งหมดในช่วงรอบเครื่องยนต์ต่ำ หรือ ความเร็วขณะออกตัว แทนการใช้พลังงานเชื้อเพลิง หรือขณะเร่งแซงจะมีการนำพลังงานจากมอเตอร์ไฟฟ้ามาช่วยเสริมการทำงานของเครื่องยนต์สันดาป ทำให้ลดการใช้พลังงานเชื้อเพลิงได้ เป็นต้น
รถยนต์ประเภทนี้จะไม่มีช่องชาร์จไฟฟ้าเข้าตัวรถยนต์เหมือนรถไฟฟ้าประเภทอื่น ยังคงอาศัยการเติมน้ำมันเหมือนรถยนต์สันดาปทั่วไป โดยจะมีการชาร์จพลังงานไฟฟ้ากลับเข้าแบตเตอรี่จากพลังงานกลที่เกิดขึ้นจากการขับขี่ เช่น การเหยียบเบรค, ลดความเร็วของตัวรถ
ตัวอย่างรุ่นรถยนต์ที่ใช้เทคโนโลยี HEV | Hybrid Electric Vehicle ในปัจจุบัน
PHEV : Plug-in Hybrid Electric Vehicle
PHEV เป็นเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้าที่พัฒนาต่อยอดมาจากเทคโนโลยี "HEV" หรือจะบอกว่า เป็นเทคโนโลยีที่พัฒนาต่อยอดมาเพื่อแก้จุดด้อยของ HEV ก็ได้ครับ ซึ่ง PHEV จะมีการเพิ่มคุณสมบัติการรองรับความสามารถในการชาร์จพลังงานไฟฟ้าจากแหล่งภายนอกเข้ามาได้ (Plug-in)
จึงทำให้สามารถออกแบบระบบขับเคลื่อนของรถยนต์ให้มีการใช้พลังงานไฟฟ้าจากมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นหลักได้ เพราะสามารถชาร์จประจุพลังงานไฟฟ้ากลับเข้ามาได้เป็นปริมาณมากจากภายนอก ซึ่งจะแตกต่างจาก HEV ที่จะเน้นใช้พลังงานจากมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นตัวซัฟพอร์ต และจะชาร์จพลังงานไฟฟ้ากลับผ่านพลังงานกลที่เกิดจากขับขี่
โดยเทคโนโลยี PHEV ในปัจจุบันมีการออกแบบระบบใช้งานในรถยนต์ด้วยกัน 2 ประเภทหลัก คือ
• EREV (Extended range EV) การออกแบบระบบให้มีเน้นใช้พลังงานไฟฟ้าผ่านมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นหลักก่อน
• Blended PHEV การออกแบบระบบให้มีการใช้พลังงานเชื้อเพลิงและพลังงานไฟฟ้าแบบผสมผสานกัน
ตัวอย่างรุ่นรถยนต์ที่ใช้เทคโนโลยี PHEV | Plug-in Hybrid Electric Vehicle ในปัจจุบัน
PEVs : Plug-in Electric Vehicles
PEVs เป็นเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้าที่อาศัยแหล่งพลังงานจากไฟฟ้าเพียงอย่างเดียว หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ "รถ EV" นั่นเองครับ รถยนต์ไฟฟ้าประเภทนี้จะมีความคล้ายคลึงกับรถยนต์ PHEV อยู่สักหน่อย เพราะสามารถชาร์จพลังงานไฟฟ้าจากภายนอกได้ แต่ PEVs จะมีขนาดแบตเตอรี่ที่ใหญ่กว่า เพราะเป็นเทคโนโลยีที่ใช้การขับเคลื่อนรถยนต์ผ่านพลังงานไฟฟ้าเท่านั้น จึงจำเป็นต้องขนาดแบตเตอรี่ที่ใหญ่ เพื่อให้ตัวรถยนต์สามารถขับเคลื่อนได้ไกล
โดย PEVs เป็นเทคโนโลยียานยนต์ที่ตอนนี้หลายประเทศ รวมถึงประเทศไทยกำลังผลักดันให้ขึ้นมาเป็นเทคโนโลยียานยนต์หลักของประเทศในอนาคตอันใกล้ จากปัจจัยในด้านสิ่งแวดล้อมที่สามารถช่วยลดมลภาวะในอากาศโดยเฉพาะปัญหาของฝุ่น PM2.5 ได้ รวมถึงปัจจัยในด้านพลังงาน ที่จะช่วยลดการใช้พลังงานเชื้อเพลิงลงด้วยนั่นเองครับ
ในปัจจุบันมีการจัดประเภทของรถยนต์ PEVs ไว้ด้วยกัน 3 ประเภท คือ
- ► BEVs | Battery Electric Vehicle : เป็นรถยนต์ PEVs ที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ขนาดใหญ่ในตัวรถ โดยจะมีมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นตัวกำเนิดพลังงานสำหรับการขับเคลื่อน ซึ่งรถยนต์ประเภทนี้ก็คือ "รถยนต์ไฟฟ้า" ที่กำลังเป็นกระแสอยู่ในบ้านเราตอนนี้นั่นเองครับ
ตัวอย่างรุ่นรถยนต์ที่ใช้เทคโนโลยี BEVs | Battery Electric Vehicle ในปัจจุบัน
- ► FCEV | Fuel Cell Electric Vehicle : เป็นรถยนต์ PEVs อีกชนิด ที่ใช้พลังงานจากพลังงานไฟฟ้า 100% เพียงแต่แหล่งให้พลังงานไฟฟ้าจะเกิดจากกระบวนการผลิตจากเซลส์เชื้อเพลิง (Fuel Cell) ที่เป็นกระบวนการเปลี่ยนพลังงานเคมีจากเชื้อเพลิงชนิดหนึ่ง ซึ่งในเทคโนโลยีนี้จะใช้ Hydrogen Liquid มาเป็นพลังงานไฟฟ้าผ่านกระบวนการ Oxidation โดยของเสียที่ปล่อยออกมาจากระบบจะเป็น "H2O" หรือ น้ำ นั่นเอง
- ในปัจจุบันมีหลายภาคส่วนทั้งในและต่างประเทศมองว่า FCEV เป็นเทคโนโลยียานยนต์ที่น่าจะตอบโจทย์ในด้านของพลังงานสะอาดมากกว่ารถประเภทอื่น จึงได้เริ่มมีการผลักดันเทคโนโลยีนี้เข้าสู่ไลน์การผลิตมากขึ้น แต่ด้วยปัจจัยด้านชิ้นส่วนและเทคโนโลยีที่ราคายังสูง ประกอบกับการต้องการในส่วนของสถานีเติมพลังงานที่ยังมีข้อจำกัด จึงทำให้การผลักดันยังคงล่าช้าอยู่
- ► Short Lange BEVs : เป็นรถยนต์ที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานไฟฟ้าจากแบตเตอรี่แบบเดียวกันกับ BEVs เพียงแต่รถประเภทนี้ถูกออกแบบมา เพื่อใช้งานขับเคลื่อนในระยะทางที่สั้นและไม่ต่อเนื่องเป็นเวลานาน เช่น รถรับส่งไฟฟ้าตามคอนโด, รถกอล์ฟ เป็นต้น
e-Power | NISSAN
ปิดท้ายกันด้วย e-Power เทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้าจาก NISSAN ที่บางคนก็จัดให้อยู่ในกลุ่มของ Hybrid บางคนก็บอกมันต้องเป็นอีกประเภทเลย แต่ตามมุมมองส่วนตัว ผมมองว่านี้คือภาคส่วนของเทคโนโลยี Hybrid แต่ไม่เป็นไร เพื่อความใจผมเลยขอแยกออกมาเดียว ๆ ให้พิจารณากันดูนะครับ
สำหรับ e-Power เป็นเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้า ที่มีรูปแบบการทำงานคล้ายคลึงกับเทคโนโลยี Hybrid จะแตกต่างกันตรงที่ e-Power จะใช้เครื่องยนต์สันดาปในรูปแบบการซัฟพอร์ต ด้วยการใช้ปั่นกระแสไฟฟ้าให้กับมอเตอร์ไฟฟ้าที่จะเป็นพลังงานหลักในการขับเคลื่อนตัวรถยนต์ที่ใช้เทคโนโลยีนี้ไปข้างหน้า หรือจะบอกว่าวิ่งด้วยพลังงานไฟฟ้า 100% ก็ได้ครับ
ส่วน Hybrid จะใช้เครื่องยนต์สันดาปเป็นพลังงานหลัก และใช้พลังงานไฟฟ้าจากมอเตอร์ไฟฟ้าคอยเป็นตัวซัฟพอร์ตเครื่องยนต์สันดาปนั่นเองครับ โดย e-Power จะยังคงใช้การเติมเชื้อเพลงด้วยน้ำมันเชื้อเพลิงอยู่