เมื่อปี 2561 สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) ได้มีการออกประกาศ เรื่อง "ให้ธุรกิจการให้เช่าอาคารเพื่ออยู่อาศัยเป็นธุรกิจที่ควบคุมสัญญา" โดยประกาศตัวนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อคุ้มครองผู้เช่าอาคาร หรือคอนโดเพื่อการอยู่อาศัย ต่อมาไม่นานในปี 2562 สคบ. ได้ออกประกาศฉบับใหม่เพราะมีการเปลี่ยนแปลงกฎเกณฑ์และภาระหน้าที่เพิ่มเติม และมีผลบังคับใช้วันที่ 30 ม.ค. 2563
ซึ่งคำถามที่หลายคนสงสัยคือ แล้วประกาศตัวนี้มีผลยังไงกับพวกเราหลายๆ คนที่มีคอนโดปล่อยเช่าอยู่ หรือมีผลอะไรกับคนที่เช่าคอนโดของคนอื่นอยู่กันบ้าง วันนี้
CheckRaka.com มีข้อสรุปสั้นๆ มาให้ดูกันครับ
Q : ถ้าเราให้เช่าคอนโดอยู่ จะโดนกระทบอะไรบ้าง ?
A : จะมีผลกระทบเฉพาะกรณีเรามีคอนโดปล่อยเช่าสำหรับการอยู่อาศัยเป็นจำนวน 5 ห้อง (หรือมากกว่า) เท่านั้น กฎเรื่องนี้ใช้บังคับกับ "ผู้ประกอบธุรกิจให้เช่า" เท่านั้น ซึ่งในความหมายตรงนี้ หมายถึงคนที่มีเจ้าของคอนโดปล่อยเช่า 5 ยูนิต (หรือมากกว่า 5 ยูนิตขึ้นไป) ไม่ว่าจะในตึก หรือโครงการเดียวกัน หรือคนละตึก หรือคนละโครงการกันก็ตาม ดังนั้น ถ้าปล่อยเช่าอยู่ไม่ถึง 5 ยูนิต ก็ไม่ต้องสนใจกฎ หรือประกาศตัวนี้เลยครับ
Q : ถ้าเราเช่าคอนโดอยู่ จะได้ประโยชน์จากประกาศตัวนี้ไหม ?
A : ได้ประโยชน์ ถ้าเราในฐานะผู้เช่า (ที่เป็นบุคคลธรรมดา) รู้ว่าเจ้าของห้องที่ปล่อยเช่าเรามีห้องปล่อยเช่าตั้งแต่ 5 ห้องขึ้นไป (ซึ่งจะทำให้เจ้าของห้องเข้าข่าย "ผู้ประกอบธุรกิจให้เช่า" และต้องอยู่ภายใต้ประกาศตัวนี้) ดังนั้น ถ้าเรารู้ว่าเจ้าของห้องเรามีปล่อยเช่าคอนโดอยู่ตั้งแต่ 5 ห้องขึ้นไป เราควรต้องเจรจาให้เจ้าของห้องเช่าแก้สัญญาเช่าที่มีอยู่ให้ตรงกับหลักเกณฑ์ในประกาศตัวนี้ ซึ่งเรื่องที่จะเป็นประโยชน์กับคนเช่าก็มีหลายเรื่องเลย เช่น
- ต้องระบุค่าน้ำ หรือค่าไฟให้ชัดเจน
- ผู้เช่าบอกเลิกสัญญาเช่าก่อนครบอายุสัญญาได้แต่ต้องพักอาศัยมาแล้วไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของระยะเวลาตามสัญญา โดยต้องบอกกล่าวเป็นหนังสือล่วงหน้า 30 วัน
- อยู่ดีๆ ผู้ให้เช่าจะบอกเลิกสัญญาเช่าไม่ได้ ถ้าผู้เช่าไม่ได้ทำผิดสัญญาในส่วนที่เป็นสาระสำคัญ
- ผู้ให้เช่าจะเรียกเก็บเงินประกันและค่าเช่าล่วงหน้าจากผู้เช่ารวมกันแล้วได้ไม่เกิน 3 เดือน
Q : ประกาศตัวนี้ กระทบใครบ้าง ?
A : กระทบกับเจ้าของคอนโดที่ปล่อยเช่าเพื่อการพักอาศัยตั้งแต่ 5 ห้องขึ้นไป รวมถึงเจ้าของอพาร์ตเมนต์ ห้องพัก หรือบ้านเช่าที่ปล่อยเช่าเพื่อการพักอาศัยเกิน 5 ห้อง/หลังขึ้นไป แต่มีข้อยกเว้นในบางกรณี เช่น ถ้าห้องเช่าของเราเป็น "หอพัก" หรือ "โรงแรม" และจดทะเบียนตามกฎหมายหอพัก และโรงแรมเรียบร้อยแล้ว หรือเราปล่อยเช่าให้บริษัท หรือเพื่อการประกอบธุรกิจ (ไม่ใช่เพื่อการพักอาศัย) กรณีเหล่านี้จะไม่ต้องสนใจกฎตัวนี้เลยครับเพราะได้รับยกเว้น
Q : ประกาศตัวนี้ดียังไง เป็นประโยชน์กับใคร ?
A : ประกาศตัวนี้ จะดีสำหรับคนเช่าอพาร์ตเมนต์ บ้าน หรือคอนโดที่เช่าจากเจ้าของผู้ให้เช่าที่มีทรัพย์สินเหล่านี้ให้เช่าตั้งแต่ 5 หลัง/ยูนิตขึ้นไป (เรียกท่านเหล่านี้ง่ายๆ ว่า "ผู้ประกอบธุรกิจให้เช่า") เพราะประกาศตัวนี้จะมุ่งเน้นให้ความคุ้มครองคนเช่า ประมาณว่าสัญญาเช่าจะต้องมี "เนื้อหา" ตามที่กำหนด และส่วนใหญ่เนื้อหาที่กำหนดให้มี ก็เป็นข้อสัญญาที่เป็นประโยชน์กับผู้เช่าเสียส่วนใหญ่
ขอบคุณรูปภาพจาก : Sansiri
Q : เริ่มมีผลใช้บังคับเมื่อไหร่ ?
A : โทษตามกฎหมายนี้จะมีเฉพาะคนให้เช่า (ในฐานะ "ผู้ประกอบธุรกิจให้เช่า") แต่ ประกาศตัวนี้จะเริ่มใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 30 ม.ค. 2563 นี้เป็นต้นไป
Q : ถ้าคนให้เช่าไม่ทำตามประกาศตัวนี้ผลคืออะไร ?
A : โทษตามกฎหมายนี้จะมีเฉพาะคนให้เช่า (ในฐานะ "ผู้ประกอบธุรกิจให้เช่า") แต่จะไม่มีโทษใดๆ สำหรับคนเช่า ซึ่งถ้าคนให้เช่าไม่แก้สัญญาเช่า หรือไม่เขียนสัญญาเช่าให้เป็นไปตามหลักการประกาศตัวนี้ ผลที่ตามมาจะมี 2 อย่างคือ
- ให้ถือว่าข้อสัญญาที่ขัดกับหลักการในประกาศตัวนี้ไม่มีอยู่เลย เช่น ถ้าสัญญาเช่าเขียนว่า คนเช่าต้องวางเงินประกันและค่าเช่าล่วงหน้ารวมทั้งหมด 4 เดือนของค่าเช่ารายเดือน คนเช่าสามารถจ่ายแค่เพียง 3 เดือนได้โดยไม่ถือว่าผิดสัญญาเช่าตัวนี้
- ผู้ให้เช่าจะมีโทษตามกฎหมายตามมาตรา 57 ของ พรบ คุ้มครองผู้บริโภค คือปรับไม่เกิน 100,000 บาท และ/หรือจำคุกไม่เกิน 1 ปี
บทสรุปของประกาศตัวนี้ เท่าที่ผู้เขียนได้ลองอ่านดู เหมือนจะมีเจตนาดีที่จะคุ้มครองผู้เช่า แต่หลายๆ เรื่องต้องยอมรับว่าประกาศตัวนี้ ดูไม่ค่อยเหมาะในการนำไปใช้จริงสักเท่าไหร่ และดูจะใช้บังคับได้ลำบากในทางปฏิบัติสำหรับผู้ให้เช่า ตัวอย่างเช่น ประกาศบังคับว่าสัญญาเช่าต้องทำเป็นภาษาไทย (แล้วถ้าผู้เช่าเป็นชาวต่างชาติละครับจะทำอย่างไร?) เป็นต้น
สำหรับคนที่กำลังคิดอยากจะเช่าคอนโดแต่ยังไม่ทราบรายละเอียดที่แน่ชัดของเรื่องนี้ ผู้เขียนหวังว่าบทความข้างต้นจะเป็นประโยชน์กับพวกเราทุกคนไม่มากก็น้อย ทั้งต่อผู้เช่าและผู้ให้เช่า ถ้าชอบบทความนี้ อย่าลืมช่วยกันกด Like กด Share นะครับ