มารู้จัก ระบบควบคุมความเร็วแปรผันอัตโนมัติ (adaptive cruise control) แบบเข้าใจง่าย!

รถยนต์รุ่นใหม่ ๆ ราคาระดับล้านบาทขึ้นไปส่วนมากจะมีฟังก์ชั่นสิ่งอำนวยความสะดวกสบายต่าง ๆ โดยเฉพาะระบบช่วยเหลือการขับขี่อย่าง "ระบบควบคุมความเร็วแปรผันอัตโนมัติ" หรือ "adaptive cruise control" ซึ่งอาจมีการตั้งชื่อตามแต่ละค่ายรถยนต์แต่โดยรวมแล้วมันก็คือ การล็อคหรือตั้งระดับความเร็วเดินทางคงที่ค้างเอาไว้ เพื่อลดอาการเมื่อยล้าของเท้าขวาที่ไม่ต้องเหยียบคันเร่งคาเอาไว้นาน ๆ   

ระบบควบคุมความเร็วหรือว่า "ครุสคอนโทรล" ทั่วไปนั้นจะทำได้แค่เพียงตั้งความเร็วหรือล็อคความเร็วค้างเอาไว้ หากมีเหตุการณ์หรือรถคันหน้าที่ช้ากว่าหรือมีรถยนต์คันอื่น แซง เบียด ปาดด้านหน้า ผู้ขับขี่จะต้องมีสติและเบรกเอง หลังจากผ่านเหตุการณ์นั้นแล้ว หากต้องการล็อคความเร็วอีกครั้งหนึ่งก็ต้องกดปุ่ม "Resume" หรือ "SET" และเริ่มกระบวนการตั้งค่าใหม่อีกครั้ง ทำให้เกิดความยุ่งยากในบางครั้ง ซึ่งปัญหาเหล่านี้ถูกแก้ไขได้ด้วย "ระบบควบคุมความเร็วแปรผัน" นี้เอง นับเป็นการแก้ปัญหาและช่วยเหลือการขับขี่อย่างครบวงจรอย่างแท้จริง

ระบบควบคุมความเร็วแปรผันอัตโนมัติ (adaptive cruise control) ทำงานโดยอาศัยเซ็นเซอร์ เรดาห์ หรือ ระบบการตรวจจับสัญญาณต่าง ๆ ที่ผู้ผลิตคิดค้นขึ้นมา เพื่อทำการตรวจจับวัตถุหรือรถยนต์ รถจักรยานยนต์ จักรยาน ที่อยู่ด้านหน้า โดยจะส่งสัญญาณไปหาวัตถุด้านหน้า ทำการคำนวนระยะห่างและส่งกลับมายังระบบควบคุมต่าง ๆ ของรถยนต์ทั้งควบคุมคันเร่ง ระบบเบรก การแจ้งเตือนผู้ขับขี่ เป็นต้น เพื่อรักษาระยะห่างหรือลดและชะลอ ความเร็วให้ไม่เกิดการชนด้านหน้า แม้จะมีรถที่เบี่ยงเลนเข้ามา ระบบนี้จะช่วยลดหรือชะลอความเร็วไม่ให้ชนรถคันหน้าโดยอัตโนมัติ ผู้ขับขี่เพียงควบคุมพวงมาลัยเท่านั้น 

ความพิเศษของระบบนี้อยู่ที่ เมื่อความเร็วลดลงแล้วก็จะล็อคความเร็วให้เท่ากับความเร็วของรถคันด้านหน้า โดยที่ผู้ขับขี่ไม่ต้องแตะเบรก ซึ่งสามารถตั้งระยะห่างได้ตามต้องการ (จากปุ่มที่มีรูปเส้นทึบและท้ายรถ) หากรถคันหน้าเพิ่มความเร็วหรือหลบออกไปจากด้านหน้าแล้ว ระบบก็จะทำการเร่งความเร็วขึ้นไปเท่าที่เคยตั้งเอาไว้แบบอัตโนมัติ โดยผู้ขับขี่เพียงประคองพวงมาลัยเท่านั้น ไม่ต้องยุ่งยากในการกดปุ่มตั้งระบบใหม่ 

นอกจากนี้ในระบบควบคุมความเร็วแปรผันบางรุ่น สามารถที่จะชะลอความเร็วตามรถคันหน้าจนความเร็วลดลงถึงจุดหยุดนิ่งได้อีกด้วย เช่น เมื่อขับขี่ทีความเร็วตั้งเอาไว้ 100 กม./ชม. เมื่อมีรถคันหน้าชะลอความเร็วเพราะมีสัญญาณไฟแดงจนจอดนิ่งสนิท รถคันที่มีระบบนี้ก็จะจอดจนหยุดนิ่งตามไปด้วย โดยมีระยะเวลาหน่วงเอาไว้ไม่เกิน 3 วินาที หลังจากรถหยุดนิ่งระบบก็จะยกเลิกอัตโนมัติ แต่ถ้ารถคันหน้าเคลื่อนที่ภายใน 3 วินาที รถก็จะเพิ่มความเร็วขึ้นตามคันหน้า หรือถ้ารถคันหน้าออกพ้นระยะปลอดภัยจากด้านหน้าแล้ว รถก็จะเพิ่มความเร็วตามที่ตั้งไว้ในตอนแรก นับเป็นระบบที่ทันสมัยปลอดภัย และสะดวกสบายในการเดินทางเป็นอย่างยิ่ง

การเลือกใช้งานระบบ adaptive cruise control มีขั้นตอนง่าย ๆ ดังนี้

1. กดปุ่มเปิดใช้งานบนพวงมาลัยหรือก้านควบคุม (ในบางรุ่น) ที่ยื่นออกมาใต้ก้านสัญญาณไฟเลี้ยว โดยส่วนมากใช้คำว่า CRUISE หรืออาจเป็นรูปเรื่อนไมล์และมีลูกศรชี้ และไฟแจ้งการใช้งานบนหน้าปัดแสดงขึ้นมา อาจเป็นรูปเรื่อนไมล์หรือคำว่า CRUISE เป็นต้น 

2. กดคำว่า "SET" หรือเครื่องหมาย "ลบ (-)" เพื่อเป็นการยืนยันการใช้งาน โดยเมื่อกดแล้วจะเป็นค่าความเร็วขณะที่กำลังขับขี่อยู่

3. กดปุ่มตั้งค่าความเร็วตามต้องการ บวก (+) เมื่อต้องการเพิ่มความเร็ว หรือ ลบ (-) เมื่อต้องการลดความเร็ว

เงื่อนไขการยกเลิกระบบคือ 

1. เมื่อแตะเบรกระบบจะตัดการควบคุมออกแบบ "ชั่วคราว" หากต้องการใช้งานต่อเนื่องก็เพียงกดปุ่ม "Resume" (ส่วนใหญ่จะย่อว่า "RES") หรือ "SET" และตั้งระดับความเร็วใหม่อีกครั้งหนึ่ง 

2. กดปุ่มปิดระบบ เมื่อต้องการยกเลิกให้กดซ้ำที่ปุ่ม CRUISE หรือ ปุ่มรูปเรื่อนไมล์และมีลูกศรชี้  อีกครั้งหนึ่งจนไฟบนหน้าปัดดับลง 

• กรณีจำเป็นต้องเพิ่มความเร็วหรือเร่งแซง หากหยียบคันเร่งเมื่อต้องการเพิ่มความเร็วในชั่วขณะหนึ่ง เมื่อปล่อยคันเร่งแล้ว ระบบจะยังไม่ตัดการทำงาน และจะกลับมาในระดับความเร็วที่ตั้งเอาไว้เช่นเดิม
• โดยทั่วไประบบนี้จะมีกำหนดช่วงค่าความเร็วของการทำงาน เช่น 35 กม./ชม. หรือ 72 กม./ชม.ขึ้นไป จนถึงระดับสูงสุดประมาณ 180 - 200 กม./ชม. ขึ้นกับรถยนต์แต่ละรุ่น

ระบบควบคุมความเร็วแปรผันอัตโนมัติ (adaptive cruise control) ไม่ว่าแบบไหนก็ใช้ง่ายสะดวกสบาย แต่ผู้ขับขี่ห้ามประมาท เพราะระบบมีหน้าที่เพียงควบคุมระดับความเร็วในสถานะต่าง ๆ เท่านั้น ส่วนอื่น ๆ ผู้ขับขี่ต้องควบคุมเช่นเดิม

การใช้งานระบบควบคุมความเร็วแปรผันอัตโนมัติ (adaptive cruise control) ทั้งแบบไม่มีหรือมีระบบแปรผันก็ตามหลักการใช้งานก็คือ เปิดระบบ ตั้งค่า ควบคุมพวกมาลัย ใจไม่วอกแวก และการใช้งานระบบนี้ต้องเลือกใช้ในช่วงการขับขี่ที่เหมาะสม เช่น ถนนโล่ง ๆ ทางตรงยาว การจราจรไม่คับคั่ง เป็นต้น เพราะหากใช้งานระบบนี้ในตัวเมืองรถพลุกพล่าน ต่อให้ระบบดีแค่ไหนก็อาจพลาดได้ เพราะระบบตรวจจับแม้จะทันสมัย แต่ก็ไม่สามารถตัดสิ้นใจได้ดีเท่าผู้ขับขี่ 

ระบบควบคุมความเร็วแบบอัตโนมัติ จึงเน้นการใช้งานขับขี่เดินทางไกลระหว่างเมืองที่มีการจราจรเบาบางรถไม่เยอะ และถนนที่มีลักษณะทางตรงหรือโค้งไม่มากนัก หากใช้ระหว่างขับขี่ขึ้นเขาคงไม่เหมาะแน่นอน สุดท้ายไม่ว่าจะมีระบบชะลอความเร็วให้หรือเบรกอัตโนมัติ ผู้ขับขี่ต้องจับพวงมาลัยตลอดเวลาเพื่อความปลอดภัยมากยิ่งขึ้นนะครับ เพราะระบบนี้ไม่มีฟังก์ชั่นหักหลบมาให้นะครับ!