เข็มขัดนิรภัย... สิ่งเล็กๆ ที่ไม่ควรละเลย

เข็มขัดนิรภัย อุปกรณ์ในรถยนต์ที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าส่วนอื่นๆ เลย ถึงแม้จะไม่มีหน้าที่ในการขับเคลื่อนรถยนต์เหมือนชิ้นส่วนอื่นๆ แต่ก็เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยให้ผู้ขับและผู้โดยสารปลอดภัยจากการใช้รถมาโดยตลอด แต่กลับถูกมองข้ามความสำคัญไป ใครบ้างที่กล้ายอมรับตรงๆ ว่า คุณก็เป็นหนึ่งในกลุ่มผู้โดยสารที่เมื่อนั่งในรถยนต์แล้วไม่ว่าจะเป็นรถยนต์ส่วนตัว หรือรถยนต์สารธารณะ เพื่อความสะดวกสบายไม่อึดอัด หรือไปไม่ไกลอีกนิดเดียวก็ลงแล้วเลยเลือกที่จะไม่คาดเข็มขัดนิรภัย แม้จะมีการกวดขันบังคับให้คาดเข็มขัดนิรภัยในทุกตำแหน่งที่นั่งแล้วก็ตาม 

จริงๆ แล้วเข็มขัดนิรภัยในรถยนต์เองนั้นก็มีอยู่ด้วยกันหลายแบบ แต่แบบ 3 จุด อย่างที่ติดตั้งอยู่ในรถทั่วๆ ไปนั้นน่าจะเป็นแบบที่เราคุ้นชินกันมากที่สุด โดยเข็มขัดนิรภัยแบบ 3 จุดจะทำงานด้วยกลไกภายในอัตโนมัติเมื่อเกิดแรงดึงอย่างรุนแรงกลไกจะทำงาน (ลองดึงเข็มขัดนิรภัยในรถแรงๆ ดูก็ได้ครับ) เมื่อผ่อนแรงลงเข็มขัดนิรภัยจะคลายและกลับไปทำงานตามปกติ อีกแบบจะเป็นเข็มขัดนิรภัยแบบดึงกลับอัตโนมัติ ซึ่งจะทำงานโดยอัตโนมัติและจะค่อยๆ คลอยออกเพื่อป้องกันการบาดเจ็บที่อาจเกิดขึ้น 

ภาพจาก www.takataracing.com

นอกจากนี้ ยังมีเข็มขัดนิรภัยที่นิยมใช้กันในรถแต่งหรือรถแข่ง นั่นก็คือเข็มขัดนิรภัยแบบ 4-6 จุด ซึ่งก็มีไม่น้อยที่ติดตั้งเพื่อความสวยงามโดยไม่ได้คำนึงถึงความปลอดภัย เพราะเข็มขัดนิรภัยแบบนี้จะต้องยึดให้ถูกต้องตามหลักจึงจะช่วยเสริมให้การทำงานปลอดภัยมากยิ่งขึ้น

ภาพจาก www.csip.org 

ที่ผ่านมาความสำคัญในเรื่องของความปลอดภัยของผู้โดยสารเบาะหลังจะเน้นไปที่กลุ่มเด็กเป็นส่วนใหญ่เพราะเบาะนั่งในรถยนต์ทุกตำแหน่งนั้นได้รับการคำนวณให้เหมาะกับสรีระของผู้ใหญ่มากกว่าเด็ก ด้วยเหตุนี้เองทำให้กลุ่มผู้โดยสารที่เป็นเด็กจะได้รับความเสี่ยงมากกว่า หลายๆ ครอบครัวจึงให้ความสำคัญกับผู้โดยสารเด็กเป็นอย่างมาก เพราะแต่ละปีเด็กได้รับอันตรายอยู่ไม่น้อย บ้างมาจากความประมาทของผู้ปกครองที่นำเด็กมานั่งบนตัก บ้างมาจากการใช้งานคาร์ซีทที่ผิดวิธี ซึ่งจริงๆ แล้วสำหรับผู้โดยสารที่เป็นเด็กนั้นสามารถที่จะนั่งคาร์ซีทได้ตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุประมาณ 12 ปี 

ภาพจาก www.toysrus.co.uk

ในเมื่อเด็กยังไม่สามารถคาดเข็มขัดนิรภัยได้ คาร์ซีท กลายเป็นอุปกรณ์สำคัญ สำหรับเด็กเล็กตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุประมาณ 2 ปี ตำแหน่งคาร์ซีทควรหันไปด้านหลังเนื่องจากกระดูกคอยังไม่แข็งแรง แต่การนั่งแบบหันหน้านั้นเหมาะสำหรับเด็กที่อายุ 4 ขวบขึ้นไป และตำแหน่งที่เหมาะสมน่าจะเป็นตำแหน่งเบาะนั่งด้านหลังก็เพราะว่าในตำแหน่งนั่งด้านหน้านั้นบางคันมีถุงลมนิรภัยติดตั้งอยู่ซึ่งอาจจะก่อให้เกิดอันตรายขณะถุงลมนิรภัยทำงานได้ การติดตั้งคาร์ซีทนอกจากจะมีอยู่ 2 แบบ คือแบบที่ใช้เข็มขัดนิรภัยรัดกับคาร์ซีท ที่ถูกกว่าแต่ก็ติดตั้งให้ถูกต้องยากกว่า กับติดตั้งด้วย ISOFIX ที่มีราคาแพงกว่า แต่ก็ปลอดภัยกว่าเพราะการติดตั้งที่มั่นคงกว่านั่นเอง สำหรับบางคนที่ยังไม่รู้จัก ISOFIX ขออธิบายง่ายๆ ว่า มันก็คือจุดยึดที่ติดตั้งในรถโดยเป็นระบบมาตรฐานบังคับใช้ทั้งในยุโรป และอเมริกา โดยเราต้องดูว่ารถที่ใช้นั้นมี ISOFIX หรือไม่ด้วยไม่ใช่ว่าซื้อคาร์ซีทมาแล้วแต่ตัวรถไม่รองรับก็ไม่มีประโยชน์

ภาพจาก www.volkswagen.com

สำหรับกลุ่มผู้โดยสารที่เป็นผู้ใหญ่เองก็มีบ่อยครั้งที่ละเลยการใช้งานเข็มขัดนิรภัย ไม่ว่าจะตำแหน่งเบาะนั่งด้านหน้าหรือด้านหลังส่วนใหญ่ บ้างก็เชื่อว่าเบาะนั่งด้านหลังปลอดภัยกว่าเบาะนั่งหน้าซึ่งเป็นความเข้าใจที่ผิด เพราะไม่ว่าจะนั่งในตำแหน่งไหนเมื่อเกิดอุบัติเหตุ แรงจากการชนก็สามารถทำให้ผู้โดยสารเกิดการเคลื่อนที่ได้เหมือนๆ กัน แต่ผู้โดยสารในเบาะนั่งด้านหน้าจะใช้งานเข็มขัดนิรภัยบ่อยครั้งกว่า อาจเป็นเพราะบางคนกลัวโดนตำรวจเรียกตรวจและปรับ หรือบางรายก็กลัวจะได้รับอันตรายจากการทำงานของถุงลมนิรภัย จากคลิปวิดีโอ จะเห็นว่าผลจากการทดสอบด้วยหุ่นดัมมี่เมื่อเกิดการชนผู้โดยสารเบาะหลังที่ไม่คาดเข็มขัดนิรภัยเวลาเกิดอุบัติเหตุร่างกายจะเคลื่อนที่ไปตามแรง ไม่ว่าจะโดนชนจากด้านไหนก็มีความเสี่ยงที่จะได้เกิดอาการบาดเจ็บ และยังเสี่ยงที่จะทำให้ผู้โดยสาร หรือผู้ขับขี่ในตำแหน่งเบาะนั่งด้านซ้ายบาดเจ็บไปด้วย เรียกว่าไม่เจ็บคนเดียวพาเพื่อนเจ็บไปด้วย  

คลิปจาก www.iihs.org

ฉะนั้นเพื่อความปลอดภัยและไม่ประมาท ทุกครั้งที่เดินทางไม่ว่าจะนั่งในตำแหน่งไหน รถประเภทใดก็ตามถ้ามีเข็มขัดนิรภัยติดตั้งอยู่ก็คาดกันเถอะครับ ถ้าไม่คิดว่าทำเพื่อตัวเองก็ทำเพื่อคนที่รอคุณอยู่ที่บ้านก็ยังดี